توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی و یکی از مهمترین مشاغل مدرن در مناطق روستایی تجسم یافته است که با تاثیرگذاری در سه بعد پایداری اقتصادی، اجتماعی و محیطی ضمن جلب مشارکت جامعه محلی در توسعه اقتصاد ملی با پتانسیل حفظ و حمایت از منابع طبیعی و محیط زیست باعث پایداری محیطی می شود.
تیم پاپولی تصمیم دارد در این مطلب تمامی ابعاد مرتبط با توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی را به طور کامل به همراه مقالات در اختیار شما دانشجویان محترم رشته های جغرافیا، شهرسازی، مدیریت، علوم اجتماعی و سایر رشته های مرتبط قرار دهد.
توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی در بعد اقتصادی، گامی جهت کاهش فقر با توسعه مراکز اشتغال کوچک، افزایش و تغییر شکل منابع در معرض خطر به سمت منابع پربازده و همراه با سودمندی و توزیع درآمد برمی دارد و در بعد اجتماعی نیز باعث کارآفرینی و جلوگیری از مهاجرت، ارتباطات بیشتر روستاییان با سایر جوامع و فرهنگ های متنوع و شناساندن هویت محلی و رفاه و نهایتا ایجاد توسعه پایدار روستایی می گردد.
اگر توسعه گردشگری روستائی به نحوی مناسب برنامه ریزی و مدیریت شود می تواند خالق یا محرک یک فرایند توسعه در نواحی روستائی و نیز پایداری جوامع محلی در کلیه زیر شاخه های اقتصادی ، اجتماعی فرهنگی و همچنین خود صنعت گردشگری باشد. علی رغم این موضوع، گردشگری روستائی فعالیت بسیار پیچیده ای است که با بخش های دیگر جامعه و اقتصاد وجود مشترکی دارد؛ در نتیجه دارای آثار و پیامدهای مختلفی می باشد که می باید در فرایند برنامه ریزی تمامی جوانب آن مورد ملاحظه قرار بگیرد تا از عوامل منفی جلوگیری شودو تأثیرات مثبت عوامل اقتصادی، اجتماعی و محیطی با آن افزایش پیدا کند. گردشگری روستایی دربرگیرنده زمینه‌های مختلف فعالیت‌های گردشگری مانند: سکونتگاه‌ها، رویدادها، جشنواره‌ها، ورزش و تفریح‌های مختلفی است که در محیط روستا انجام می شود. با گردشگری روستا، اقتصاد روستایی که وابسته به زمین است می تواند منبع درآمد دیگری نیز داشته باشد. علاقه مردم به آداب و رسوم و فرهنگ‌های محلی و فرار از فشارهای زندگی صنعتی را می توان از جمله موارد توسعه گردشگری روستایی به شمار آورد. توسعه مناطق ایجاد شده برای فعالیت گردشگری در روستاها، افزایش آگاهی‌های زیست‌محیطی، افزایش تعداد گردشگران و علاقه آنها به مناطق روستایی و ییلاقی و نیز گسترش حمل و نقل و ارتباطات از دیگر عوامل توسعه گردشگری است.
توسعه گردشگری روستایی
روستا به عنوان یک مکان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، زیستگاه جماعتی از مردم در خارج از محدوده شهرهاست که دارای هویت تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی مخصوص به خود می باشد(امیری، ۱۳۹۰). اساس توسعه گردشگری در نظر داشتن رابطه ای است که میان سه جزء گردشگران، مقصد و جامعه میزبان برقرار است. این رابطه می تواند سنجیده، پویا و سازنده و یا مخرب باشد. از یک طرف گردشگری می تواند با مشارکت در اشتغال زایی و ایجاد درآمد، اقتصاد جوامع محلی را احیا کند و نیز می تواند در تقویت فرهنگ محلی سهیم باشد و در حفظ محیط زیست یا بازسازی محیط زیست و ساخته دست بشر تغییر ایجاد کند. از طرف دیگر گردشگری قادر است اقتصاد محلی را جلو بیاندازد و کیفیت زندگی و محیط زیست جوامع محلی را پایین بیاورد. بنابراین هدف گردشگری روستایی این است که با حفظ منابع طبیعی در دراز مدت بین این سه جزء تشکیل دهنده گردشگری اعتدالی موزون برقرار کند. (شارپلی، ۱۳۸۰: ۱۲۱). مشارکت جامعه در گردشگری جزء ضروری توسعه گردشگری پایدار بویژه در زمینه گردشگری روستایی است. (همان: ۱۲۳)
برخی از تعاریفی که تاکنون برای توریسم روستایی ارائه شده اند بدین شرح می باشد:
گردشی توام با مسئولیت به نواحی روستایی است است که باعث حفظ محیط زیست و توسعه رفاه جوامع محلی می گردد(Lai & Nepal, 2006). توریسم روستایی را هر شکلی از توریسم که نشان دهنده نوعی از زندگی روستایی، هنر، فرهنگ و میراث فرهنگی در مکان های روستایی باشد و به موجب آن سودآوری برای جوامع محلی هم به لحاظ اقتصادی و هم اجتماعی به همراه داشته باشد و نیز تعاملاتی را بین گردشگران و افراد محلی به منظور توسعه تجربه بیشتر و تبادلات فرهنگی و اجتماعی ایجاد نماید تعریف نمود. گرشگری روستایی باید به عنوان بخشی از فرآیند توسعه روستایی که یکی از مفاهیم و اشکال توسعه پایدار است، مورد توجه قرار گیرد.( محمدی و حیاتی، ۱۳۹۱: ۶).
این نوع گردشگری در محیط روستایی انجام می پذیرد، در این نوع گردشگری می توان به فعالیت هایی نظیر دیدن مزارع روستایی، رسیدن به آرامش در محیط روستا، گشت و گذار در طبیعت، داد و ستد با روستاییان و غیره اشاره نمود. اهداف این نوع گردشگری زمینه های اقتصادی، اجتماع یو فرهنگی می باشند. گردشگری روستایی از نظر فعالیت به دو نوع تفکیک می شود:
۱. گردشگری با تکیه بر کشاورزی در مزرعه: کشاورزی و دیگر فعالیت های مربوط به آن حول محور اصلی این نوع از گردشگری را شکل می دهد که به آن گردشگری کشاورزی نیز گفته می شود.
۲. گردشگری بدون تکیه بر کشاورزی و خارج از مزرعه: محور فعالیت ها چیزی غیر از فعالیت های کشاورزی است مانند گشت و گذار در طبیعت، حضور در روستا، دوچرخه سواری، اسب سواری و غیره(ظهرابی، ۱۳۸۵).
اساس توریسم روستایی، ترکیب محیط زیست روستایی، فعالیت های مزرعه و فرهنگ های خاص موجود در روستا بمنظور فراهم نمودن گردشگری و تنوع برای گردشگران و ایجاد فرصتی برای افراد محلی در جهت کسب درآمد بیشتر، ایجاد اشتغال و آشنایی با فرهنگ های مختلف و ایجاد ارتباط با سایر افراد روستای خود می باشد و ایجاد این فرصت بدون تخریب محیط زیست طبیعی مد نظر است (محمدی و حیاتی، ۱۳۹۱: ۷).
بیان مسئله توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی
گردشگری در رشد وتوسعه اقتصادی کشورها وبه خصوص کشورهای در حال توسعه نقش واهمیتی به سزا دارد. به گونه ای که گروهی بدان به منزله فعالیتی اقتصادی و در نتیجه یک صنعت می نگرند. با توجه به مطالب فوق، به منظور بهبود عملکرد توسعه در مناطق روستائی بویژه منطقه مطالعه شده که به لحاظ ساختاری، اکولوژی و فضائی از دیر باز برای گذران اوقات فراغت کلان شهر تهران قرار داشته است، لزوم بهره گیری از راهبردها و راهکارههای مناسب توسعه گردشگری روستائی، با توجه به شرایط و ویژگیهای زیست محیطی و جاذبه ها وفراورده های اکولوژیکی (طبیعی و انسانی) هر منطقه،به طور فراینده ای احساس می شود. با در نظر گرفتن موارد فوق و درک این مطلب که شناخت پتانسیل ها و محدودیت های توریستی مناطق روستایی می تواند تأثیر سازنده ای بر برنامه ریزی مناسب گردشگری در این منطقه روستائی و رفع مشکلات و مسائل آنها داشته باشد، پس چرا دولت برای بومیان این نواحی برنامه ریزی و امکانات را فراهم نمی کند؟
ضرورت انجام تحقیقات توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی
از انواع مهم و در حال رشد توریسم، توریسمی است که مربوط به روستا و مناطق روستایی می‌باشد. توریسم وابسته به روستا در کشورهایی که دارای صنعت توریسم رشد یافته‌ای هستند به شدت در حال گسترش و رشد می‌باشد کشورهایی نظیر آمریکا، اطریش و … از زمره این کشورها می‌باشند. این انواع توریسم مربوط به روستا و محیط روستایی و طبیعی نقش مهمی در توسعه پایدار روستایی دارند. چرا که توسعه پایدار روستایی عبارتست از وحدت میان ابعاداجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی به منظور بالا بردن سطح معیشت و رفاه مردم روستایی است. در توسعه پایدار روستایی توجه به عوامل زیست محیطی از اهمیت بسیاری بر خوردار می باشد. این نوع توریسم باعث رونق همه جانبه روستا است چرا که در زمینه توسعه کالبدی روستا و زیرساختها، ایجاد زیر ساختها و مکان‌های اقامتی، تفریحی و … در محیط‌های روستایی برای گردشگران، در نهایت به نفع خود مردم روستایی است. همچنین به رونق اقتصادی و تنوع کسب و کار در روستا افزوده و درآمد روستاییان را افزایش می‌دهد. بدلیل برخوردهای فرهنگی و اجتماعی با گردشگران باعث رشد اجتماعی و فرهنگی مردم روستا می‌شود. و به دلیل ایجاد مشاغل جدید و افزایش درآمد از مهاجرت‌های روستایی جلوگیری می‌کند. توریسم با هدف دیدن و بهره مندن شدن از طبیعت، زیبایی ها ودیگر جاذبه های روستا انجام می گیرد می‌تواند به عنوان یک ابزاری برای توسعه روستایی در روستاهای هدف گردشگری مورد استفاده قرار گیرد به شرط اینکه از روی برنامه ریزی و مشارکت مردم و مدنظر قرار دادن اثرات مثبت و منفی آن و در نظر گرفتن جوانب دیگر کار باشد؛ همچنین در رابطه با فرهنگ روستا ؛ ورود توریسم به روستا باعث بعضی از اختلالات فرهنگی می‌شود و باعث جایگزینی فرهنگ شهری در محیط روستایی که تناسب کاملی با آن ندارد می‌شود. یعنی یکی از راهکارهای اساسی برای توسعه مناطق روستایی توجه به اکوتوریسم و توریسم زراعی است تا محیط‌های روستایی را انزوا و مهجوریت خارج نموده و توسعه‌ای متوازن را بوجود آورد.
مبانی نظری توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی
روستاها به دلیل ویژگی ها و ماهیت وجودشان به طور مستقیم به طبیعت پیرامون خود وابسته و متکی هستند به طوری که تغییرات در این بستر مکانی در گذر زمان شکل می گیرد و در فضایی جغرافیایی مبتنی بر کنش متقابل میان عوامل و روندهای طبیعی ـ اکولوژیک و اجتماعی ـ اقتصادی ـ سیاسی را خلق می نماید، بنا به درجه ی تغییرات و دگرگونی های روستایی بخش هایی از فضای درونی و بیرونی روستا شکل طبیعی و بکر خود را حفظ می نماید، همین ویژگی روستا برنامه ریزی اکوتوریسم را در چنین محیطی امکان پذیر می سازد. کنفرانس جهانی توریسم، توریسم روستایی را شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهیلات و خدمات رفاهی در نواحی روستایی می داند که امکان بهره مندی از منابع طبیعی و جاذبه های طبیعت را همراه با شرکت در زندگی روستایی (کار در مزرعه و کشاورزی ) فراهم می آورد. توریسم روستایی، توریسم زراعی و کشاورزی را نیز در بر می گیرد و موزه ای از ارائه ی خدمات و تسهیلات خدماتی مانند اسکان، پذیرایی ، امکانات، وسایل سرگرمی، برپایی جشن ها و مراسم محلی، تولید و فروش صنایع دستی و محصولات کشاورزی را نیز دربر دارد.( مراد نژاد، 1381: 52) گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت تفریحی، اجتماعی، در نیمه ی دوم قرن هجدهم در انگلستان و اروپا ظاهر شد. قبل آن هم مناطق روستایی مورد استفاده فعالیت های تفریحی قرار گرفته بودند اما شرکت در این فعالیت های تفریحی محدود به اقشار برتر جامعه بوده است. در قرن نوزدهم و بیستم به دلیل توسعه ی حمل و نقل و سهولت جابه جایی راهیابی به مناطق روستایی آسان شد. رشد سریع تقاضا برای گردشگری روستایی از سال 1945 آغاز شد البته در همین زمان گردشگری روستایی شاهد رشد برجسته ی گردشگری بین المللی شاهد رشد جمعیت بوده و افزایش تقاضا برای گردشگری روستایی تا اندازه ای منجر به توسعه ی گردشگری شد.( شارپلی، 1380: 53)
مفهوم توسعه پایدار گردشگری روستایی
در عصر حاضر، گردشگری و اقتصاد گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از سریع ترین صنایع رو به رشد جهان، ابزاری برای ایجاد درآمد ملی، از اصلی ترین ارکان اقتصادی جهان و نیز از مفاهیم، اشکال و ارکان توسعه ی پایدار قلمداد می شود. از طرفی گردشگری اشکال مختلفی دارد که اکنون شکلی نوین و گزیداری از گردشگری با عنوان گردشگری روستایی، با هدف توسعه ی پایدار جوامع محلی در نواحی روستایی و به عنوان ابزاری برای توسعه ی اقتصادی و اجتماعی و یکی از مهم ترین مشاغل مدرن در مناطق روستایی ارتقا یافته است. هر چند که گردشگری روستایی در مجموع موضوع جدیدی نیست اما اهمیت آن و نقشی که در توسعه ی پایدار جوامع محلی ایفا می کند، به تازگی مورد تایید قرار گرفته است. (داس ویل، ۱۳۸۶: ۱۰). این در حالی است که با آنکه مفاهیم توسعه ی پایدار از دهه ی ۱۹۸۰ به بعد در نوشتارهای توسعه ی جهان به طور گسترده مورد توجه صاحب نظران واقع شده، اما توجه به گردشگری پایدار از دهه ی ۱۹۶۰ با شناسایی تاثیر بالقوه ی گردشگری انبوه و توجه به تاثیر فعالیت های گردشگری بر اقتصاد، محیط زیست و فرهنگ نقاط توریستی در مناطق میزبان آغاز شد. این روند در دهه ی ۱۹۷۰ با شکل گیری و پیدایش مفهوم گردشگری سبز که بر اساس آن، ارزش سرمایه های طبیعی و میزان خسارت ها و آسیب های وارد آمده بر محیط زیست برآورد می شود- ادامه یافت و بیش تر بر حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی و سایر منابع گردشگری بر استفاده ی دائم نسل فعلی و نسل های آینده معطوف گردید. به دنبال این تلاش ها اصطلاح و مفهوم گردشگری پایدار به عنوان تنها راه نجات طبیعت و انسان نمود پیدا کرد. رهیافت گردشگری پایدار، گردشگری را در غالب مرزها بررسی می کند و رابطه ی مثلث وار میان جامعه ی میزبان و سرزمین آن را از یک سو و جامعه ی میهمان یعنی گردشگران را از سویی دیگر با صنعت گردشگری برقرار می سازد و قصد دارد فشار و بحران موجود بین سه ضلع مثلث را تعدیل و در طولانی مدت موازنه ای را برقرار سازد.(قادری، ۱۳۸۲: ۱۳۵). توسعه پایدار روستایی عبارت است از وحدت میان ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی به منظور بالا بردن سطح معیشت و رفاه مردم روستایی است. در توسعه پایدار روستایی توجه به عوامل زیست محیطی از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. (محمدی و حیاتی، ۱۳۹۱: ۷). لازم به ذکر است جوامعی که صنعت توریسم روستایی و کشاورزی در آن رواج دارد و به موفقیت هایی از این راه رسیده اند جوامعی هستند که افراد در فعالیت ها و پروژه ها کنترل و مشارکت دارند و قسمت عمده منافع در جامعه مورد نظر باقی می ماند. اعضاء جامعه خود درگیر پروژه ها می ش.ند و منافع نیز باید به آنان اختصاص یابد و بر اساس مشارکت داوطلبانه این امر صورت می گیرد(Li, 2005). همه این موارد نشان دهنده یک رابطه قوی بین توریسم روستایی با توسعه پایدار می باشد و یکی از راهکارهای اساسی برای توسعه مناطق روستایی توجه به این نوع توریسم است تا محیط های روستایی را از انزوا و مهجوریت خارج نموده و توسعه ای متوازن در کشور ایجاد نمایند. تورسیم روستایی موجب حفظ و تداوم فرهنگ اصیل و بومی می شود و نکته مورد توجه در روستاها و ایلات و عشایر این است که هر کدام از آنها افسانه ها، داستان ها، آداب، سنن و عقاید مربوط به خود را دارند که مجموعه این ها یک موزه مردم شناسی بی نظیر است و هر یک از سیاه چادرهای عشایر و یا خانه های روستایی، مراسم و جشن های آنان حتی جشن عروسی، یک موزه زنده است که این موزه ها عرصه به تصویر کشیدن ارتباط بین سه عنصر انسان، طبیعت و فرهنگ با همدیگر است؛ لذا بایستی با به نمایش گذاردن آنان به سایرین و سهیم شدن در فرهنگ آنان در حفظ و نگهداری آنها بکوشیم و اجازه ندهیم که این موزه زنده و جالب به فراموشی سپرده شود. (محمدی و حیاتی، ۱۳۹۱: ۸).
یافته های توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی
اگر ساخت و کارکردهای توریسم روستایی را بخواهیم در سطحی عمیق‌تر تحلیل کنیم، مسائل متعددی در زمینه برنامه‌ریزی نظام‌مند و جامع برای توسعه توریسم روستایی به چشم می‌خورد، جنبه‌ی از توریسم روستایی که در حال حاضر شناخته شده است، همانا به سود آوری اقتصادی خدمات توریسم روستایی برمی‌گردد و زمانی که تقاضا برای خدمات نازل است و میزان انتقال در سطحی قابل قبول قرار ندارد، سرمایه‌گذاری بالا برای خلق یا بهبود تسهیلات توریسمی لازم به نظر می‌آید. در بسیاری از عرصه‌های کارکردی توریسم روستایی با توجه به ماهیت فصلی و منطقه‌ای بودن خدمات هنوز اطمینان کافی برای سرمایه‌گذاری وجود ندارد و ایفای نقش توریسم روستایی به میزان زیادی متأثر از عملکرد سایر بخش‌های اقتصادی (مخصوصاٌکشاورزی) است و در این راستا مدیریت نظامند کارکردهای توریسم روستایی به نحوی که به تمام ابعاد پایداری توجه نماید و عوامل تأثیر گذار و ساخت های اقتصادی وابسته را در نظر گیرد ضروری می‌نماید. توسعه توریسم روستایی همچنین ممکن است بر ساختار اجتماعی فرهنگی مشابه کارکردهای اقتصادی تأثیر گذار شود و به تبع آن تأثیر بپذیرد؛ و این تأثیرات ممکن است مثبت یا منفی باشد از جمله اثرات مثبت حاصل از کارکردهای توریسم روستایی می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
توریسم روستایی همواره مشوق استفاده بهینه از منابع طبیعی تولیدی موجود (نظیر آب، زمین، نیروی کار و سرمایه) و جذابیت‌های فرهنگی و طبیعی است و تغییرات اجتماعی و اقتصادی سازنده ، مشارکت در حفظ میراث فرهنگی و حفاظت زیست محیطی به عنوان بستر توریسم پایدار، از دیگر پیامدهای مثبت توریسم روستایی محسوب می‌شوند. از پیامدهای منفی گسترش توریسم روستایی می‌توان فشار، تخریب منابع طبیعی و جاذبه‌های توریستی مناطق روستایی، تغییرات نامطلوب فرهنگی اجتماعی به دلیل ترویج و رشد نابه هنجاری بجا مانده از فرهنگ گردشگران، ساخت دهی مجدد طبقه‌بندی اجتماعی، انتقال بی برنامه نیروی کار از بخش تولیدات روستایی به سمت خدمات توریستی و در نتیجه رکود و نزول رشد پایداری اقتصادی جوامع روستایی را برشمرد و در این راستا بایستی توجه نمود که ظهور یا تأثیر بسیاری از پیامدهای مثبت با منفی برشمرده شده مخصوصاً در حیطه فرهنگی و تغییر در آداب و رسوم و شیوه زندگی مردم روستایی غیر محسوس ولی پایدار است.
نتیجه گیری توسعه گردشگری روستایی
گردشگری روستایی از دو جنبه دارای اهمیت می باشد یکی به عنوان یک فعالیت گسترده جهانی و دیگری تاکید بر توسعه سیاست های منطقه ای و محلی . گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت جهانی امروزه با توجه به هم پوشی سه اصل ایجاد اشتغال و درآمد زایی، رضایت گردشگر و حفظ محیط زیست اهمیتی دو چندان یافته است . در اکثر کشورها ـ بخصوص کشورهای پیشرفته ـ ترویج گردشگری روستایی در سر لوحه برنامه دولت ها در زمینه گردشگری قراردارد تا ضمن مثبت کردن طرح گردشگری خود با هدایت شهروندان برای گذران اوقات فراغت به مناطق روستایی ، فضای سرزمینی ، درآمد را نیز در سطح کشور پخش نمایند . علاوه براین دولت ها در پی آن هستند که به اهدافی چون ایجاد درآمد برای کشاورزان ودیگر خانواده های روستایی ؛ آشنایی مردم شهر با تجربه زندگی شهری ؛ کاهش مهاجرت به بیرون به وسیله تدارک فرصت های شغلی در نواحی روستایی ؛ انتقال اندیشه ها از شهر به نواحی روستایی وتدارک برخی زیر بناهای اقتصادی نیز در جریان گردشگری روستایی دست یابند.
اما گردشگری روستایی به عنوان پارامتری برای توسعه منطقه ای ، توسعه بر پایه جلوه ای از شناختن استعداد و توان منطقه و گسترش خردمندانه برای مناطقی که باید از استانداردهای ویژه توسعه گردشگری بهره مند باشند را در بر می گیرد . که در چارچوب منطقه بندی فضاها باری تعیین کاربری زمین اعمال می شود . با منطقه بندی گردشگری روستایی ، تو سعه فضاهای ویژه ومناسب انجام می پذیرد ودر نتیجه فضاهای دیگر دست نخورده باقی می ماند . در یک کلیت منسجم می توان اهداف توسعه منطقه ای را در زمینه گردشگری روستایی رشد تولید منطقه ای ؛ افزایش درآمد یا تعداد مشاغل ، انعطاف پذیری تجهیزات گردشگری برای تضمین موارد استعمال متعدد و توجه به سرمایه گذاری محلی دانست که در جنبه های غیر اقتصادی نیز اهدافی چون نگهداری و حفظ آسایش و رفاه ساکنان ، تضمین تفریحات و مراقبت از ارزش ها و سخن فرهنگی را به دنبال دارد . سرمایه داری در عصر ما صنعت گردشگری و گذران اوقات فراغت را به صورت مهمترین صنعت درآورده است از این رو دریاها ، جزایر، کوهها و حتی صحراها دراین روند به تصرف انسان درآمده است . این خود سبب شده که برنامه ریزی گردشگری تنها به فرمول در آوردن برنامه ها و طر ح ها برای آینده نباشد بلکه نحوه انجام آن را نیز به صورتی بدون آسیب در بر می گیرد. باید توجه داشت که گردشگری در جهت اقتصاد سرمایه داری عمل می کند و رها ساختن آن می تواند لطمات جبران ناپذیری را به شکل تصا عدی به ارکان اجتماعی و زیست محیطی وارد کند.
امروزه نقش گردشگری در کمک به توسعه ی نواحی دارای جاذبه های گردشگری بر همگان آشکار شده است. گردشگری روستایی یکی از اشکال گردشگری است که هر روز بر میزان توجه و تاکید بر آن در برنامه ریزی های روستایی و منطقه ای افزوده می شود. گردشگری روستایی گستره ای فراگیر از فعالیت ها، خدمات و تسهیلات را شامل می شود که به وسیله ی روستاییان برای تفریح، استراحت، جذب و نگهداشت گردشگران در نواحی روستایی صورت می گیرد و می تواند گردشگری کشاورزی، گردشگری مزرعه، گردشگری طبیعی، گردشگری فرهنگی، گردشگری جنگل و اکوگردشگری را نیز در بر داشته باشد. بنابراین بخش توریسم به عنوان بخشی مولد در زمینه ی کسب درآمد و ایجاد اشتغال، در اقتصاد کشورها نقش بسزایی دارد. به طوری که بسیاری از کشورها به صنعت پویای توریسم به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ی ساختارهای زیر بنایی نگاه می کنند. این صنعت در دهه های اخیر به سرعت در حال رشد بوده است و انواع متعدد آن، از جمله توریسم روستایی، اکوتوریسم و صنایع دستی که بیش تر نمونه های مربوط به محیط طبیعی و روستا هستند نیز، از اقبال و توجه بسیاری برخوردار شده اند. توسعه ی پایدار گردشگری روستایی، به مثابه ی بخشی ارزشمند و روبه پیشرفت در زمینه های اقتصادی مطرح است و در زمینه های سرمایه گذاری، با توجه به دست رس بودن منابع، پایین بودن قیمت ها و کوچک بودن طرح ها در مقایسه با دیگر طرح ها ی گردشگری، خطرات و هزینه های کمتری دارد.(رجبی، ۱۳۹۰).
معمولا گردشگری روستایی اثرات مثبت اقتصادی در جامعه میزبان بجا می گذارد اما با تدابیر اصولی باید شناخت کافی از منابع و بنیان های توسعه پایدار کسب نمود، زیرا با ادامه روند و تحلیل منابع طبیعی، تغییر و تحول چشم اندازهای روستایی، مهاجرت افراد بومی از روستا و تخریب محیط زیست، جامعه میزبان متحمل اثرات منفی خواهد شد.(جعفری و حاتمی، ۱۳۹۱: ۶).
منابع توسعه گردشگری روستایی
کریمی، جعفر،( 1389) گردشگری روستايي و نقش آن در توسعه پایدار روستا مورد مطالعه (تعدادی از روستاهای دهستان جبل-بخش کوهپایه)، پذیرفته شده در کنفرانس منطقه ای صنعت توریسم دانشگاه ازاد خمینی شهر.
رجبی، سپیده ، (1390) نقش گردشگری در توسعه ی پایدار روستایی مطالعه ی موردی: ( شهرستان خشکبیجار)
شارپلی، جولیا، ( 1380) گردشگری روستایی، ترجمه ی منشی زاده و نصیری، نشر منشی تهران
اقبالی، ناصر، مقاله ی مدیریت گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه ی روستایی،(1389) ص 52
رضوانی ، محمدرضا، ( 1387) توسعه ی گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران
داس ویل، راجر، (1386) مدیریت جهانگردی، ترجمه ی اعرابی، دفتر پژوهش های فرهنگی
قادری، اسماعیل،( 1382) نقش گردشگری روستایی در توسعه ی پایدار، پایان نامه دکتری
مرادنژاد، همایون، (1381) ماهنامه ی اجتماعی- اقتصادی جهاد، خرداد و تیر ماه، شماره ی 250-251
جعفری، حمید و حاتمی شاه خال، سیده محدثه، (1391) بررسی تاثیر گردشگری روستای در بخش اقتصادی دهستان سراوان طی دهه های اخیر، همایش ملی توسعه روستایی
حسین محمدی، مریم و حیاتی، داریوش، (1391) توسعه توریسم روستایی رویکردی نوین در جهت توسعه پایدار روستایی، همایش ملی توسعه روستایی
ظهرابی، حمید، (1385) تدوین الگوی مدیریت اکوتوریسم در حوزه آبخیز پریشان، مرکز علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
منشی زاده ر، نصیری ،ف (1380)گردشگری روستائی؛ترجمه:ج. شارپلی ریچارد؛ نشر منشی.
شریف زاده،ا؛ مراد نژاد (1381). «توسعه پایدار و گردشگری روستائی»؛ ماهنامه اجتماعی اقتصادی جهادو تیر.
رنجبریان ،ب؛ زاهدی ،م (1379). برنامه ریزی گردشگری در سطح ملی ومنطقه ای؛ ترجمه: جهاد دانشگاهی اصفهان.
تیم پاپولی جهت استفاده بهتر شما دانشجویان عزیز در ارتباط با مساله توسعه گردشگری روستایی ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی، مقالات مختلفی را دسته بندی کرده و به صورت رایگان در اختیار شما قرار می دهد.
مقاله نخست
موضوع: راهكارهاي توسعه گردشگري روستايي با استفاده از مدل SWOT: دهستان لواسان کوچک
نویسندگان: عبرالرضا رکن الدین، داوود مهدوی
مقاله دوم
موضوع: نقش گردشگري مذهبی در توسعه روستایی، با تاکید بر کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی مطالعه موردي؛ روستاي قپچاق شهرستان میاندوآب
مقاله سوم
موضوع: نقش توريسم و گردشگري در توسعه پايدار روستايي بر اساس الگوي SWOT
تیم پاپولی جهت راحتی و سهولت در کار و انجام پروژه ها یا مقالات مرتبط با مبحث توسعه گردشگری روستایی، مقاله ای با عنوان نقش گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی، را با قیمت بسیار ناچیز به صورت فایل pdf و word در اختیار شما دانشجویان قرار داده است:
مقاله نقش گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی
همچنین شما دانشجویان عزیز در صورت بروز مشکل در رابطه با مسائل مرتبط با توسعه گردشگری و مباحث مشابه آن و همچنین انجام تکنیک SWOT و سایر مباحث و تکنیک های مرتبط با رشته خود، می توانید با تیم پاپولی در تماس باشید تا در اسرع وقت به رفع مشکل شما عزیزان بپردازند.
