حجامت یکی از روش‌های درمان در طب سنتی ایران است و با وجود پیشرفت‌های گوناگون در عرصه‌های مختلف درمانی، کم نیستند افرادی که به استفاده از این روش سنتی اقبال دارند و البته برخی‌ها نیز از این اقبال عموم سوءاستفاده کرده و بی‌مهابا انجام آن را برای هر کسی توصیه می‌کنند. این درحالیست که بنا بر اعلام معاون طب سنتی وزیر بهداشت حجامت نخستین قدم برای استفراغ مواد زائد از بدن نیست و به این منظور حکما شش اصل را توصیه کرده‌اند که متاسفانه این شش اصل مقداری مورد غفلت واقع شده‌اند.
بایدها و نبایدهای حجامت را با دکتر محمود خدادوست، معاون طب سنتی وزیر بهداشت به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در پی می‌آید…
دکتر محمود خدادوست با اشاره به بایدها و نبایدهای حجامت، گفت: طب سنتی ایران مکتبی طبی است که اساس آن بر حفظ سلامت و تندرستی است. اساسا “طب” علمی است که بتواند تندرستی فرد را حفظ کند و اگر تندرستی زائل شد، بتواند آن را بازگرداند.
تاکید حکما برای تحقق تندرستی و سلامتی، حفظ الصحه است. این موضوع شش اصل ضروری را شامل می‌شود. اصلاح سبک زندگی و وضعیت آب و هوا، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، خواب و بیداری، حرکت و سکون، توجه به روح و روان و احتباس و استفراغ از جمله مواردی است که باید به آنها توجه شود. در درمان هم حکما تاکید دارند که در درجه نخست باید این شش اصل اصلاح شود.
آیا حجامت یک روش درمانی است؟
حجامت یعنی اعمال یداوی و دستی به عنوان یکی از راه‌های استفراغ مواد زائد از بدن پذیرفته شده است، اما در طب سنتی قدم اول و راه نخست نیست. در قدم اول باید دیگر موارد را اصلاح کرد.
حجامت برای تمام افراد و در تمام زمان‌ها مناسب نیست. حکما برای حجامت به عنوان یک روش درمانی در طب سنتی ایران، اندیکاسیون و کنتراندیکاسیون تعریف کرده‌اند. به این معنا که حجامت برای تمام افراد و در همه زمان‌ها مناسب نیست. حکما عنوان کرده‌اند که حجامت برای چه افرادی و با چه مشخصاتی قابلیت انجام دارد و برای چه افرادی ندارد. این درحالیست که متاسفانه نگاه به حفظ تندرستی با تاکید بر این اصول شش گانه مقداری مورد غفلت قرار گرفته است.
حجامت یک روش در طب سنتی است نه تمام طب سنتی
عده‌ای از افراد به صورت عام ممکن است حجامت را مساوی طب سنتی بدانند این درحالیست که حجامت یکی از روش‌های طب سنتی در ایران است. در مجموع مجددا تاکید می‌شود که افراد در درجه نخست باید وضع خواب و بیداری، خوردن و آشامیدن و ورزش را اصلاح کنند.
حجامت را برای همه افراد و تمام بیماری‌ها تجویز نکنید
وقتی مقرر می‌شود از حجامت به عنوان یک روش استفراغ یا دفع مواد زائد استفاده شود باید به گفته‌های حکما در منابع مختلف دقت شود که این روش را در چه بیماری و در چه افرادی می‌توان انجام داد. نباید حجامت را برای همه و تمام بیماری‌ها تجویز کرد.
بهترین زمان برای انجام حجامت
بهار فصلی است که معمولا از حجامت به عنوان یکی از روش‌های استفراغ مواد زائد از بدن است البته به شرط آنکه فرد از مشخصات لازم برخوردار باشد و پزشک تشخیص انجام حجامت را برای وی بدهد.
حکما نیمه ماه قمری یعنی از 16 تا حداکثر 24 و 25 ماه قمری را برای انجام حجامت در فرد مورد نظر توصیه کرده‌اند. بنابراین در اواخر و اوایل ماه قمری که حداقل میزان جاذبه ماه را داریم، حجامت توصیه نمی‌شود.
چه افرادی به انجام حجامت مجاز نیستند؟
بر اساس منابع طب سنتی سنین زیر 2 سال و بالای 60 و همچنین زنان باردار به انجام حجامت توصیه نمی‌شوند مگر آن که بر اساس ضرورت، پزشک حجامت را برای فرد توصیه کند. همچنین پزشک پس از معاینه فرد و بر اساس شرایط خاص مزاجی و بیماری وی، برای انجام حجامت در وی تصمیم می‌گیرد.
ایسنا
