پاپولي- يه گشتي تو اينترنت زدم تا اطلاعاتي در مورد رشته خودم(مهندسي صنايع) کسب کنم اما متاسفانه مطالب جامع و يکدستي پيدا نکردم. نياز دونستم تا به مرور از معرفي رشته مهندسي صنايع تا منابع و مباحث کارشناسي ارشد و دکتري اين رشته در وب سايت پاپولي قرار بدم. اميدوارم به دردتون بخوره.
مهندسي صنايع
مهندسي صنايع، شامل کاربرد روش‌هاي تجزيه و تحليل اصول فيزيکي براي تبديل موادخام و ساير منابع به فرمي است که رضايت و احتياجات آدمي را تامين کند. با پيشرفت علم و تکنولوژي و تعامل اين دو با هم، تخصص‌ها و گرايش‌هاي مختلفي بوجود آمده‌است. در اين ارتباط مهندسي صنايع رشته نسبتاً جديدي است که ضمن برخورداري از مفهوم کلي مهندسي، حوزه‌هاي کاري فراتري را در مقايسه با ساير رشته‌ها مورد توجه قرار مي‌دهد.
مهندسي صنايع عبارت از کاربرد اصول و تکنيک‌هايي به منظور بهبود، طراحي و نصب سيستم‌هايي شامل انسان، مواد، اطلاعات، انرژي و تجهيزات براي فراهم آوردن امکان توليد کالاها و ارائه خدمات به شکل کارا و مطلوب است….
براي بررسي، ارزيابي و کاربرد اين سيستم‌ها، دانش و مهارت‌هاي علوم رياضي، علوم فيزيکي و علوم اجتماعي به همراه فنون و تکنيک‌هاي طراحي مهندسي مورد نياز است. فعاليت‌هاي مهندسي صنايع همانند پلي است که ارتباط بين اهداف مديريت و عملکرد عملياتي سازمان را ايجاد مي‌كند.
مهندسان صنايع بيشتر درگير افزايش بهره‌وري در مديريت منابع انساني، روش‌ها و تکنولوژي هستند و حال آنکه ساير رشته‌هاي مهندسي بيشتر درگير ماهيت فني فرآيندها و فرآورده‌ها هستند. در واقع مهندسي صنايع تنها رشته مهندسي است که عامل انسان يکي از مولفه‌هاي اصلي سيستم‌هاي مورد مطالعه آن را تشکيل مي‌دهد. در نتيجه مهندسان صنايع در تيم‌هاي ميان رشته‌اي براي امور برنامه‌ريزي، نصب و کنترل و بهبود فعاليت‌هاي موسسات به خدمت گرفته مي‌شوند. اين فعاليت‌ها ممکن است فعاليت‌هاي توليد، نوآوري در محصولات، ارائه خدمات، حمل و نقل و جريان اطلاعات سازماني را شامل شود. با توجه به مطالب فوق، مهندسان صنايع بستر لازم براي تعامل تخصص‌هاي مختلف و کار گروهي را به بهترين وجه ايجاد نموده و در نتيجه امور طرح، برنامه‌ريزي، اجرا و نظارت بر عملکرد نظام‌هاي توليدي خدماتي به شکل منسجم‌تر انجام مي‌شود و در نهايت انسجام امور به بهبود مستمر در جهت سهولت کارها، راحتي کارکنان، کاهش هزينه‌ها، ارتقا کيفيت و جلب رضايت مشتريان منجر مي‌شود.
گرايش‌ها و ابعاد مختلف اين رشته در كارشناسي ارشد
امروزه توانمندي‌ها و خدمات مهندسي صنايع نقش و اهميت مهندسي صنايع را به وضوح بيان مي‌کند. حيات اقتصادي سازمان‌ها و موسسات توليدي و خدمات در بازار رقابتي شديد جهاني به استفاده بهينه از منابع در دسترس وابسته است. عموماً منابع در دسترس شامل مواد، منابع انساني، ماشين آلات (شامل تجهيزات، لوازم جانبي، امکانات مورد نياز شامل فضا و انرژي و …)، منابع اطلاعاتي و منابع مالي طبقه‌بندي مي‌شوند. ايجاد و نگهداري منابع ياد شده هزينه‌هايي را براي سازمان به دنبال دارد. هزينه تمام شده واحد محصول هر موسسه متأثر از نحوه به کارگيري اين منابع است. هر شرکت توليدي يا خدماتي که بتواند هزينه‌هاي خود را به حداقل ممکن برساند و به بياني ديگر توانايي استفاده بهينه از منابع را در تمام ارکان سازماني خود ايجاد نمايد سود بيشتري به دست خواهد آورد و يا قادر خواهد بود که قيمت‌هاي فروش خود را با حفظ حاشيه سود قبلي، کاهش دهد. اين بدان معني است که قدرت رقابتي موسسه مذکور در بازار افزايش مي‌يابد. با توجه به تحولات اقتصاد جهاني قدرت رقابتي شرط اساسي موفقيت در کسب و کار نوين محسوب مي‌شود. در کنار اين مسائل، توجه به نوآوري‌ها و ارتقا کيفي محصولات و خدمات که از طريق تلاش براي يافتن طرح‌هاي بهبود يافته و همچنين تحول در فرآيند کسب و کار نيز بقا و رشد موسسات را در پي خواهد داشت. با توجه به مراتب فوق اگر ضرورت‌ها و نيازمندي‌هاي رسيدن به امور مذکور را با تکنيک‌هاي مهندسي صنايع تطبيق دهيم، مشاهده مي‌شود که مهندسي صنايع ابزار لازم براي حصول اهداف سازماني را به طور فراگير و سيستماتيک فراهم مي‌آورد و اين نشانگر نقش و اهميت بالاي مهندسي صنايع به عنوان موتور محرک حرکت سازمان‌هاي امروزي است.
زمينه‌هاي اشتغال
رشته مهندسي صنايع به اين دليل كه زمينه‌هاي گوناگون فعاليت‌هاي توليدي و خدماتي را با ديد كلي‌نگر مورد توجه قرار مي‌دهد، در افزايش بهره‌وري و بهبود فرآيندها نقش موثري را مي‌تواند ايفا كند. با گذشت زمان، صاحبان صنايع و سياستگذاران امور اقتصادي به اين نكته پي‌برده‌اند و همين امر باعث افزايش توجه به مهندسي صنايع به عنوان ابزاري در جهت انجام بهتر كارها گشته است.
از آنجا كه ايران جزو كشورهاي در حال توسعه است از سويي با افزايش مصرف داخلي، نياز به توسعه ابزارهاي توليد و يا بهبود روش‌هاي توليد و افزايش بهره‌وري به منظور استفاده مناسب‌تر از منابع توليد به شدت احساس مي‌شود و از سوي ديگر، كشور وارد عرصه‌هايي از خدمات مي‌گردد كه تاكنون تجربه آن را نداشته است. (به عنوان مثال مي‌‌توان به تجارت الكترونيك، بانك‌داري الكترونيكي و… اشاره كرد) در هر دو زمينه، مهندسي صنايع و سيستم، نقش موثري ايفا مي‌كنند و بنابراين نياز كشور به اين رشته، هم‌اكنون بسيار زياد بوده و در آينده نيز همچنان ادامه و افزايش خواهد داشت. از لحاظ زمينه كلي كار، صرف نظر از برخي كارهاي ويژه، تفاوت چشمگيري ميان مهندسين صنايع و سيستم در بازار داخلي كشور وجود ندارد.
از آنجايي‌‌كه وظيفه اصلي مهندسين صنايع، بهبود روش‌ها و افزايش بهره‌وري جهت استفاده بهتر از منابع و نيز مدرن كردن و اتوماسيون فرآيندهاي توليد و طراحي فرآيندهاي خدماتي به نحوي كارا است و با توجه به وضعيت كنوني صنايع و ارگان‌هاي خدماتي كشور، زمينه‌هاي خدمت زيادي براي دانش آموختگان اين رشته مهيا است.
زمينه‌هاي فعاليت در اين رشته
با پيشرفت و تحول سريع علوم و فنون و پيچيدگي‌هاي روز افزودن آن، بالطبع نظام‌هاي توليدي و خدماتي نيز گسترش يافته‌اند که در اين ميان اداره صحيح و مناسب اين گونه واحدها مستلزم بکارگيري تکنيک‌هاي علمي و پيشرفته جهت پيش بيني مدلسازي، برنامه‌ريزي، تأمين و تدارک، اجرا و نظارت و ارزيابي نتايج حاصله در راستاي وظايف مديريتي است. همان‌طور که مي‌دانيم فعاليت هر نظام اعم از توليدي يا خدماتي با اتکا بر فناوري خاص آن امکان تداوم و استمرار دارد و صرف‌نظر از ماهيت فني و صنعتي امر، فناوري داراي چهار جز اصلي شامل تجهيزات، امکانات توليدي و خدماتي، مديريت و سازمان، نيروي انساني و دانش فني است. از آنجايي که رشته‌هاي مهندسي مرسوم نظير مهندسي مکانيک، برق، ساختمان و … بيشتر به ابعاد فني صنعت توجه دارند در فرايند کسب و کار رقابتي به تنهايي پاسخگوي مسائل پيچيده خدمات مهندسي و مديريتي مدرن امروزي که بصورت سيستماتيک، تحولات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و باورهاي انساني را، در چرخه حيات سيستم‌هاي مورد توجه خود، لحاظ نمي‌نمايند، نيستند. لذا براي رفع چنين کمبودهايي در قرن حاضر به ويژه طي چند دهه اخير، رشته جديدي تحت عنوان مهندسي صنايع با بهره‌گيري از علوم رياضي، فيزيکي، اجتماعي، اقتصادي و تکنيک‌ها و فنون مهندسي بوجود آمده است. با توجه به مراتب فوق شايد مناسب بود اين رشته با عنوان مهندسي مديريت معرفي مي‌شد، چرا که کاربردهاي آن محدود به صنعت نيست و هر موسسه انتفاعي و غير انتفاعي با جنبه صنعتي يا خدماتي مي‌تواند از فنون و تکنيک‌هاي مهندسي صنايع بهره‌گيرد.
مبحث صرف منابع و حصول حداکثر نتيجه از منابع مصروفي چيزي نيست که منحصر به صنعت يا بنگاه خاصي باشد و امروزه با توجه به کمبود منابع، ارتقاء سطح بهره‌وري، امري ضروري و حياتي محسوب مي‌شود که نشانگر بستر گسترده براي فعاليت‌هاي مهندسي صنايع نفتي است. مهندسي صنايع در حرفه‌ها و مشاغلي هم‌چون، بانکداري، خدمات مشاوره‌اي، صنعت بيمه، شرکت‌هاي هواپيمايي، کشتيراني، بيمارستان‌ها، کارخانجات، کشت و صنعت، خدمات شهري، استاديوم‌هاي ورزشي و يا هر مکان ديگري که نياز به برنامه‌ريزي، هدايت، مديريت و ارتقا بهره‌وري است، کاربرد دارد.
برخي از زمينه هاي کاري مشخص مهندسي صنايع در بازار کسب و کار عبارتند از:
برنامه ريزي استراتژيک و عملياتي سازمان
مديريت توليد
مديريت مهندسي
مديريت پروژه
مهندسي لجستيک
سيستم‌هاي توليدي
مهندسي سيستم‌هاي کيفيت
مهندسي سيستم‌هاي اطلاعاتي
مهندسي مالي
مهندسي ارزش
مهندسي سيستم‌هاي بهره‌وري
طراحي فرايندها و ساختارهاي سازماني
unp
